Genetik testlere ulaşımı kolaylaştıracak TRGENTEST arama motoru geliştirildi

TIBBİ Genetik Derneği tarafından AstraZeneca Türkiye’nin şartsız katkılarıyla hayata geçirilen TRGENTEST arama motoru sayesinde genetik hastalıkların teşhisinde kullanılan genetik testler ve yapıldıkları laboratuvarlar listeleniyor, böylece hastalar Türkiye genelindeki laboratuvarlara ve yaptıkları testlere bir tık kolaylığıyla ulaşabiliyor. Gayelerinin testlerin ruhsatlı merkezlerden vatandaşa gerçek bir biçimde erişebilmesi olduğunu söyleyen Tıbbi Genetik Derneği Lideri Doç. Dr. Taha Bahsi, “Burada çıkış hedefimiz gerçekten bu testlerin ruhsatlı merkezler tarafından yapıldığının bilinmesi çünkü Sağlık Bakanlığı tarafından genetik hastalıklar değerlendirme merkezi ruhsatı olmadan da bu testleri gerçekleştirdiğini belirten kurumlar oluyor. Biz halkımızın bu testlere doğru yerden erişmesini istedik” dedi.

Tıbbi Genetik Derneği tarafından AstraZeneca Türkiye’nin koşulsuz katkılarıyla hayata geçirilen TRGENTEST projesi kapsamında TRGENTEST arama motoru geliştirildi. Bu arama motoru sayesinde Türkiye’de genetik testlere muhtaçlık duyan hastalar artık doktorlar tarafından kendilerinden istenen moleküler testlerin nerede yapıldığı konusunda bilgi alabilecek ve bu laboratuvarlara web sitesi üzerinden çarçabuk ulaşabilecek. Bu kapsamda, Muğla’nın Dalaman ilçesinde düzenlenen 15. Ulusal Tıbbi Genetik Kongresi’nde projeyi kamuoyuna duyuran Tıbbi Genetik Derneği Lideri Doç. Dr. Taha Bahsi şunları söyledi:

“15’inci Ulusal Tıbbi Genetik Kongresi, alanında dünyada bilinen çok önemli konuşmacı ve davetlilerin yanı sıra yurt içinden de çok sayıda konuşmacı, davetli ve 600’den fazla iştirakçi ile 9-13 Kasım tarihlerinde Dalaman’da gerçekleştirildi. Kongremizde tanıtımını yaptığımız TRGENTEST platformu, ülkemizde hastaların, hastalığı ile ilgili istenen genetik testlere en kolay ve güvenle ulaşmasını sağlamak için tasarlandı. Bu testler konusunda süreçleri kolaylaştırmayı hedefleyen derneğimizin en önemli amaçlarından biri de testleri ve test yapan laboratuvarların durumunu güncel tutmak olacak.”

‘KONGREYLE BİRLİKTE PROJE HAYATA GEÇTİ’

Kongreyle birlikte projenin hayata geçtiğini söyleyen Doç. Dr. Bahsi, “Kongreyle birlikte biz çok önemli bir projeyi de tanıtmış olduk. Hayata geçirilmiş oldu, web sayfası aktif duruma getirildi. TRGENTEST adında bir proje. Bu proje tüm Türkiye’yi ilgilendiriyor. Zira ister tabip olsun ister hasta yakınları ister hastalar ya da sağlıklı bireyler rastgele bir genetik test muhtaçlığı olduğunda öteki tabipler tarafından istenen testler olabiliyor. Bu testin nerede yapılacağını halkımızın tam olarak bilemediğini ve gerçek bilgilere erişemediğini tespit ettik. Bunun sonrasında hangi testin nerede yapıldığını Türkiye’nin hangi ilinde yapıldığını gösterecek bir platform geliştirmeye karar verdik. Yaklaşık 1-1,5 yıldır süren bir çalışmaydı. Bu proje kongreyle birlikte hayata geçirildi. Burada yaklaşık 100’e yakın genetik kıymetlendirme merkezinin bilgileri ve 300’den fazla genetik testin nerede yapıldığına dair bilgi mevcut. Bireyler siteye girdiklerinde, genetik testin ismini yazdıklarında harita üzerinde bu testin nerede yapıldığı çıkıyor. İsterse kendisi vilayet, ilçe ve bölge seçerek de arama yapabilir. Eşitlikçi ve adil olması açısından rastgele birisi bir testi aramak için testin ismini yazdığında karşısına birinci aramada rastgele bir laboratuvarın ismi çıktığında tekrardan birebir testi arasa o sıralama ile çıkmayacak. Karıştırarak her seferinde farklı merkezleri, sıralamayı karşına çıkarıyor. Burada eşitliği gözetmeye çalıştık, çıkış gayemiz hakikaten bu testlerin ruhsatlı merkezler tarafından yapıldığının bilinmesi. Zira Sıhhat Bakanlığı tarafından genetik hastalıklar kıymetlendirme merkezi ruhsatı olmadan da bu testleri gerçekleştirdiğini belirten kurumlar oluyor. Biz halkımızın bu testlere hakikat yerden erişmesini istedik. Bu proje yeni doğdu ve sonrasında geliştirilecek. AstraZeneca’ya da koşulsuz desteklerinden dolayı teşekkür ederiz” dedi.’BU TÜRKİYE İÇİN BİR BİRİNCİ, DÜNYADA EŞİ GİBİSİ ÇOK AZ’

Verdikleri dayanakla projenin hayata geçirilmesini sağlayan AstraZeneca Türkiye Ülke Lideri Ecz. Serkan Barış ise yaptığı açıklamada, “Yaşama paha katmak için bilimin ışığında faaliyetlerimize devam ederken tüm insanların önleyici hizmet ve tedavilere erişiminin olduğu sürdürülebilir bir gelecek için de çalışıyoruz. Bu nedenle TRGENTEST platformunun verdiğimiz dayanakla hayata geçmesinden büyük memnunluk duyuyoruz. Web tabanlı bu uygulama hastaların pozisyonuna nazaran en yakın test merkezlerini listeliyor. Bu proje ile kanser hastalarının moleküler genetik testlere, laboratuvar bilgilerini de vererek ulaşmalarını sağlamayı amaçladık. Bu Türkiye için bir birinci, dünyada ise gibisi çok az” tabirlerine yer verdi.